İSTANBUL (İGFA) – Türkiye’de toplam elektrik üretimi içerisindeki ithal kömürün hissesi, tüm vakitlerin en yüksek bedeline ulaştı.
Kömürden elektrik üretiminde hissesi yüzde 60’a yükselen ithal kömüre 2023 yılında toplam 3,7 milyar dolar ödendi. Rusya, ithal kömür tedariğinde birinci sıradaki pozisyonunu sağlamlaştırdı. 2023 yılında elektrik üretimi gayeli kömür ithalatının yaklaşık dörtte üçü Rusya’dan sağlandı. Türkiye’de son on yılda ithal kömürden üretilen elektrik ölçüsü iki katına çıkarken, yerli kömürden elektrik üretimi ise yüzde 12 arttı.
Polonya güneşin elektrik üretimindeki hissesinde Türkiye’yi geride bıraktı. Türkiye’de 2023 yılında 2 GW’lık yeni güneş kapasitesinin eklenmesiyle, elektrik üretiminde güneş gücünün hissesi yüzde 5,7’e yükseldi. Lakin bu artış Polonya’nın yüzde 7,3’e ulaşan hissesiyle güneşte Türkiye’yi geçmesine mani olamadı. Avrupa’da güneşin elektrik üretimi hissesinde yüzde 19 ile Yunanistan en üst sırada yer alıyor.
Türkiye’de birinci kere yıldan yıla rüzgardan elektrik üretimi düşüş gösterdi. Türkiye’de 2023 yılında 411 MW’lık rüzgar gücü kapasitesi eklendi. Bu kapasite yıldan yıla kurulumlarda son 13 yılın en düşük kıymeti oldu. Avrupa’da Danimarka rüzgardan elektrik üretiminde başı çekerken, rüzgarın elektrik üretimindeki hissesi ,5 olan Türkiye; Fransa (%9,5), Norveç (%9,3) ve İtalya (%9) üzere ülkelerin önünde yer aldı. Bununla birlikte yavaşlayan rüzgar santrali kurulumları nedeniyle önümüzdeki yıllarda bu ülkelerin Türkiye’yi geçmesi olası.
Türkiye’de elektrik üretiminde ithal kaynaklara olan bağımlılık 2023 yılında artmaya devam ederek %43’e yükseldi. Karbon emisyonlarının artmasına sebep olan fosil yakıt bağımlılığı, iklim amaçlarına ulaşılmasını da zora sokuyor. Türkiye son beş yılda rüzgar ve güneşe 11 GW ek kapasite eklerken Avrupa’daki örnekler tek bir yılda bu heyetimin mümkün olduğunu gösteriyor. Yüksek güneş ve rüzgar gücü potansiyeli göz önünde bulundurulduğunda Türkiye, ithal kömürde yaşanan yükseliş eğilimini bilakis çevirebilir ve pak güç dönüşüm gayelerine ulaşabilir.
Ember güç analisti Bahadır Sercan Gümüş, “Türkiye kömürden rekor elektrik üretimi gerçekleştirerek Avrupa’da en fazla kömür kaynaklı elektrik üretimi yapan ikinci ülke oldu. Mevcut gelişim dikkate alındığında Türkiye, 2025 yılında Almanya’yı geride bırakarak birinci sırayı alabilir. Elektrik üretiminde artan fosil yakıt bağımlılığı Türkiye’nin pak güç dönüşümü yolunda yavaşlamasına sebep oluyor. Türkiye’nin bilhassa çatılarda bulunan güneş potansiyelini hayata geçirerek pak güç dönüşümüne ivme kazandırması gerekiyor” dedi.